Thị trường chứng khoán Việt Nam đã bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, cùng với sự xuất hiện và phát triển của nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Một trong những công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp huy động vốn và tăng cường năng lực tài chính là việc phát hành cổ phiếu bổ sung. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về khái niệm, lợi ích, quy trình, và chiến lược liên quan đến việc phát hành cổ phiếu bổ sung sau IPO.

Khái niệm và lợi ích của việc phát hành cổ phiếu bổ sung
- Khái niệm cổ phiếu bổ sung: Phát hành Cổ phiếu bổ sung, còn được gọi là cổ phiếu phát hành thêm, là những cổ phiếu mới mà một công ty phát hành để tăng vốn điều lệ. Đây là một hành động thường thấy trong các doanh nghiệp lớn khi họ cần thêm nguồn vốn để mở rộng kinh doanh, đầu tư vào công nghiệp mới, hoặc trả nợ. Việc phát hành cổ phiếu bổ sung khác biệt so với lần phát hành cổ phiếu đầu tiên (IPO) ở chỗ nó không mở bán hoàn toàn mới mà thêm vào số lượng cổ phiếu đã lưu hành trên thị trường.
- Lợi ích kinh tế của việc phát hành cổ phiếu bổ sung: Phát hành cổ phiếu bổ sung mang nhiều lợi ích kinh tế đáng kể mà doanh nghiệp có thể tận dụng: Lợi ích rõ ràng nhất của việc phát hành cổ phiếu bổ sung là giúp doanh nghiệp tăng vốn tự có một cách hiệu quả mà không cần phải vay nợ. Điều này giúp công ty cải thiện được khả năng tự chủ tài chính và giảm áp lực trả nợ. Số vốn thu được từ việc phát hành cổ phiếu bổ sung có thể được sử dụng để đầu tư vào các dự án mới, mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường năng lực cạnh tranh hoặc cải thiện cơ cấu tài chính. Một công ty có khả năng thu hút thêm vốn từ thị trường chứng khoán thường được coi là có tình hình tài chính lành mạnh và triển vọng phát triển tích cực, từ đó nâng cao uy tín và thu hút sự chú ý của nhà đầu tư.
Quy định pháp lý liên quan đến phát hành cổ phiếu bổ sung
- Khung pháp lý tại Việt Nam: Tại Việt Nam, hoạt động phát hành cổ phiếu bổ sung được quản lý và điều chỉnh bởi các quy định của Luật Chứng khoán 2019, Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, và hơn nữa là các thông tư của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN). Những quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.
- Điều kiện để phát hành cổ phiếu bổ sung: Để thực hiện việc phát hành cổ phiếu bổ sung, các công ty cần đáp ứng một số điều kiện nghiêm ngặt: Thông thường, việc phát hành cổ phiếu bổ sung có thể được thực hiện với cổ đông hiện hữu, cổ đông chiến lược, hoặc chào bán ra công chúng. Công ty phải công khai báo cáo tài chính đã được kiểm toán của năm liền trước hoặc ba năm liên tiếp, trong đó thể hiện tình hình tài chính lành mạnh và không có bất kỳ lỗ lũy kế nào cho đến thời điểm phát hành. Các tài liệu liên quan đến việc phát hành cổ phiếu bổ sung phải được công khai đầy đủ, chính xác và kịp thời, bao gồm cả phương án phát hành, mục tiêu sử dụng vốn và các rủi ro tiềm ẩn.

Quy trình chuẩn bị và đánh giá nội bộ trước khi phát hành
- Khảo sát nhu cầu vốn và điều kiện thị trường: Trước khi tiến hành phát hành cổ phiếu bổ sung, công ty cần xác định rõ nhu cầu vốn và theo dõi sát sao điều kiện thị trường để lựa chọn thời điểm phù hợp. Việc khảo sát này bao gồm việc đánh giá tình hình tài chính nội bộ, năng lực sản xuất, các dự án cần vốn, cũng như xu hướng và biến động của thị trường chứng khoán.
- Lên kế hoạch và xác định phương án phát hành: Dựa trên kết quả khảo sát, công ty cần lập kế hoạch chi tiết cho việc phát hành cổ phiếu bổ sung, bao gồm: Quyết định phát hành cổ phiếu bổ sung cho cổ đông hiện hữu, cổ đông chiến lược hay chào bán ra công chúng tùy thuộc vào mục tiêu và điều kiện cụ thể. Xác định số lượng cổ phiếu cần phát hành và mức giá hợp lý dựa trên tình hình thị trường và giá trị thực của công ty. Xác định rõ ràng mục tiêu và cách thức sử dụng số vốn thu được từ đợt phát hành để thuyết phục các nhà đầu tư.
- Thực hiện phân tích tài chính nội bộ: Một phân tích tài chính chi tiết là yếu tố không thể thiếu trong quá trình chuẩn bị phát hành cổ phiếu bổ sung. Điều này bao gồm việc đánh giá tỷ lệ P/E, EPS, chỉ số ROE, và các chỉ số tài chính khác của công ty để đảm bảo rằng tình hình tài chính đủ mạnh và ổn định để hấp dẫn nhà đầu tư.
Các bước tiến hành xin cấp phép phát hành cổ phiếu bổ sung
- Chuẩn bị hồ sơ xin cấp phép: Hồ sơ xin cấp phép phát hành cổ phiếu bổ sung cần được chuẩn bị kỹ lưỡng và đầy đủ theo quy định của UBCKNN. Hồ sơ này gồm những tài liệu quan trọng như: Mẫu đơn xin cấp phép phát hành cổ phiếu bổ sung theo quy định của UBCKNN. Báo cáo tài chính đã được kiểm toán và các phụ lục kèm theo. Bản cáo bạch cung cấp thông tin chi tiết về công ty, tình hình tài chính, phương án phát hành và mục đích sử dụng vốn.
- Nộp hồ sơ và chờ thẩm định: Sau khi hoàn thiện hồ sơ, công ty sẽ nộp cho UBCKNN để xin thẩm định và phê duyệt. Thời gian thẩm định thường là từ 30-45 ngày, trong đó UBCKNN kiểm tra tính minh bạch và hợp pháp của các tài liệu được nộp.
- Nhận giấy phép và công bố thông tin: Khi hồ sơ được UBCKNN chấp thuận, công ty sẽ nhận được giấy phép phát hành cổ phiếu bổ sung. Tiếp đó, công ty cần công bố thông tin về đợt phát hành đúng theo quy định, nhằm đảm bảo tính minh bạch và thông báo rộng rãi đến các nhà đầu tư và công chúng.

Chiến lược tiếp thị và phân phối cổ phiếu đến nhà đầu tư
- Xác định đối tượng nhà đầu tư: Việc xác định đúng đối tượng nhà đầu tư đóng vai trò quan trọng trong chiến lược tiếp thị và phân phối cổ phiếu. Đối tượng này có thể là các cổ đông hiện hữu, nhà đầu tư chiến lược hoặc nhà đầu tư công chúng. Mỗi loại nhà đầu tư có đặc điểm và nhu cầu khác nhau, do đó cần có chiến lược tiếp cận và thuyết phục cụ thể.
- Xây dựng thông điệp truyền thông và kênh tiếp thị: Thông điệp cần rõ ràng, mạnh mẽ và nêu bật được những lợi ích khi đầu tư vào cổ phiếu của công ty. Điều này có thể bao gồm triển vọng tăng trưởng, lợi ích cổ tức và kế hoạch phát triển trong tương lai. Sử dụng các kênh tiếp thị hiệu quả như trang web chính thức của công ty, nền tảng mạng xã hội, báo chí tài chính và các sự kiện gặp gỡ nhà đầu tư. Các kênh này giúp tiếp cận rộng rãi và nhanh chóng đến đối tượng nhà đầu tư tiềm năng.
- Chương trình ưu đãi và chính sách khuyến khích: Công ty có thể áp dụng các chương trình ưu đãi và chính sách khuyến khích để thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư như: Cung cấp giá phát hành ưu đãi hoặc chiết khấu so với giá thị trường để kích thích nhu cầu đầu tư. Cam kết về chính sách chia cổ tức ổn định và hấp dẫn để đảm bảo lợi ích lâu dài cho các nhà đầu tư.
Kết luận
Trong bối cảnh thị trường chứng khoán phát triển mạnh mẽ, việc phát hành cổ phiếu bổ sung là một chiến lược quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng và mở rộng quy mô. Tuy nhiên, để thành công, các công ty cần hiểu rõ về quy định pháp lý, chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện các bước theo đúng quy trình nhằm đạt được kết quả tốt nhất. Việc xây dựng chiến lược tiếp thị hiệu quả và tiếp cận đúng đối tượng nhà đầu tư sẽ giúp tối ưu hóa nguồn vốn và nâng cao giá trị thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường.